Thierry Baudet is strijdbaar. Hij strijdt tegen ‘de elite', de heersende macht, politieke correctheid, Brussel, wetenschappers en journalisten. Hij strijdt vóór de hardwerkende Nederlander die zekerheden als een stabiele energierekening, gegarandeerd pensioen en een vaststaande definitie van de Nederlandse identiteit ziet afbrokkelen. Baudet zet zichzelf neer als een strijder. Dat blijkt ook uit zijn volgende woorden: ‘Wij zijn naar het front geroepen. Omdat het moet. Omdat ons land ons nodig heeft… En vandaag is de eerste grote veldslag gewonnen’. Een man met een missie.
Het verhaal als strijd tussen twee werelden
In de stemwijzer bungelde Forum voor Democratie bij mij helemaal onderaan. Maar ik denk wel dat andere politieke partijen hun lering moeten trekken. En daarbij eens moeten kijken naar de verhaaldynamiek die Baudet neerzet. Even een korte les storytelling: een verhaal wordt spannend als twee tegengestelde werelden elkaar ontmoeten. Denk aan Romeo en Julia: een jongen en een meisje uit twee rivaliserende families worden verliefd. Denk aan Braveheart: de onderdrukte Schotten trekken ten strijde tegen de Engelsen voor onafhankelijkheid. Spanning in een verhaal mondt niet zelden uit tot strijd en conflict. Soms tussen twee werelden, maar ook heel vaak binnen één persoon (Dr. Jekyll en Mr. Hyde). Daarnaast kent een goed verhaal een geloofwaardige hoofdpersoon, iemand die op reis gaat met een opdracht, een wens, een verlangen (Frodo in Lord of the Rings). De hoofdpersoon voelt zich sterk verbonden met het hogere doel waarvoor hij/zij op pad gaat. Of is dat tegen zijn of haar wil (tenminste aanvankelijk) denk aan Neo in the Matrix.
Baudet en Hiddema als Batman en Robin
Goed weer even terug naar Baudet. Verhalend doet hij het goed. Hij is de duidelijke hoofdpersoon, geflankeerd door Theo Hiddema. Ze opereren als een soort Batman en Robin, Ollie B. Bommel en Tom Poes. Ze trekken ten strijde om de wereld te redden van ‘mensen die ons juist zouden moeten beschermen… onze universiteiten, onze journalisten, onze bestuurders’. Het is in feite het verhaal van William Wallace (Braveheart) tegen de arrogante Engelsen, Robin Hood die steelt van de elite en het teruggeeft aan het gewone volk. Er is een geloofwaardige hoofdpersoon (de ‘held’) met een duidelijke strijd (tegen het ‘monster’) en hoger doel (de ‘schat’) En de dynamiek van het verhaal doet zijn werk in het stemhokje. Vervolgens is het natuurlijk de vraag of Baudet ook kan leveren wat hij zijn achterban heeft voorgespiegeld.
Het verhaal van de ‘Jessias’
Goed. Hoe zit het met de verhaaldynamiek van onze andere ‘helden’? Hoe komen bijvoorbeeld Mark Rutte, Rob Jetten en Jesse Klaver ervan af? De frontman van Groen Links doet het redelijk goed en dat zien we ook in de verkiezingsuitslag. Hij heeft een duidelijke missie rondom het thema ‘menselijkheid’ (de ‘schat’). Iets dat onder constante dreiging staat van intolerantie, uitbuiting en oneerlijkheid (het ‘monster’). Jesse oogt strijdbaar en is voor zijn achterban de verlosser, de ‘Jessias’.
D66: te voeren strijd mag meer op scherp
Veel andere politici komen er minder goed vanaf. Laten we D66 er eens uitpikken: waar strijden zij eigenlijk voor? Of waartegen? Ok, het staat keurig op de website (‘… strijden voor een vrije en open samenleving. … vechten voor tolerantie. Tegen uitsluiting en haatzaaien.’). Mooie woorden en ze passen prima bij de partij. Maar is dit in de kern de strijd van D66? En lijkt het ook niet een beetje op hoe Groen Links zich profileert? Ik zou wel een scherper verhaal willen zien dat natuurlijk voortvloeit uit de grondbeginselen van de partij en past in de uitdagingen van deze tijd. Ik wil het zien en voelen: Wat is de grote strijd die je aan het leveren bent? En waarom maak je je daar zo druk om, Rob Jetten? Waarom ga je op pad, vanuit welke opdracht, wens of verlangen?
Waarom Rob Jetten ‘The imitation game’ moet kijken
De kansen voor een sterke verhaaldynamiek liggen er echt wel. Waar Baudet net als Trump leunt op de identiteit uit het verleden (we waren zo geweldig, daarnaar willen we terug), zou de aanvoerder van een progressieve partij als D66 vol moeten inzetten op de kracht van de ontwikkeling en vooruitgang, een thema dat heel goed bij onze Nederlandse identiteit past. Qua films moet ik denken aan ‘The imitation game’ over Alan Turing die de eerste computer bouwt om daarmee versleutelde berichten van de Nazi’s te ontcijferen en zo een belangrijke schakel is in de overwinning door de geallieerden. Nieuwe ideeen en technologische vooruitgang die ons leven beter maken (de schat’). Bij deze verhaaldynamiek hoort ook het strijden tegen het gevaar (‘monster’) van blijven hangen in oude denkbeelden of te laat veranderen (denk aan Scrooge of Titanic). En daarmee wellicht een passend antwoord op de verheerlijking van oude waarden door Baudet. Misschien is bovenstaande uit de heup en niet helemaal spot on, maar het toont denk ik wel aan dat er nog ruimte ligt qua verhaal.
En ja, ik zal niet de laatste zijn die probeert te analyseren hoe Baudet vanuit het ogenschijnlijke niets de grootste werd in de eerste kamer. Maar ik denk oprecht dat het vinden, doorleven en uitdragen van het grote verhaal de andere politieke partijen kan helpen. Kom op Rob, je hebt nog 2 jaar! Hier alvast een Storytelling Canvas om je op weg te helpen ;-p